การรับมือกับภาวะซึมเศร้าช่วงหลังคลอดด้วยตนเองเป็นสิ่งที่สำคัญมาก โดยในช่วงเวลาหลังคลอดน่าจะเป็นเวลาที่คุณแม่ทุกคนควรตื่นเต้นร่าเริง และยินดีในความสำเร็จของคุณแม่ที่สามารถให้กำเนิดลูกน้อยที่แข็งแรงสมบูรณ์ให้สมกับที่รอคอยมานาน แต่เชื่อหรือไม่ว่าคุณแม่หลังคลอดเกือบ 90% จะมีอาการเปลี่ยนแปลง และมากกว่าครึ่งหนึ่งของคุณแม่หลังคลอดใหม่ ๆ จะมีอาการซึมเศร้าเล็ก ๆ น้อย ๆ ในช่วง 2-3 วันแรกหลังคลอด คือคุณแม่จะมีอาการร้องไห้โดยไม่ทราบสาเหตุ มีอารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย หงุดหงิด กังวล จิตใจอ่อนไหว นอนไม่หลับ ฯลฯ แต่หากได้รับคำแนะนำและการดูแลที่ถูกต้อง อาการซึมเศร้าหลังคลอดก็จะหายไปเองภายในเวลาไม่กี่วัน
ปัจจัยที่ทำให้ผู้หญิงหลังคลอดเสี่ยงต่ออาการซึมเศร้ารุนแรงมีดังต่อไปนี้
(1) เคยมีอาการซึมเศร้าหลังคลอดในท้องก่อน ๆ
(2) เป็นคนที่มีอาการซึมเศร้าอยู่แล้ว
(3) มีกลุ่มอาการผิดปกติก่อนเป็นระดูอย่างรุนแรง
(4) ชีวิตครอบครัวไม่อบอุ่นมีปัญหาขัดแย้ง
(5) ไม่มีคนคอยดูแลช่วยเหลือ พูดคุย
(6) เครียดมากในขณะตั้งครรภ์และคลอด เช่น ลูกเจ็บป่วย สูญเสียลูก
ทั้งนี้จากสถิติพบว่า ผู้หญิงหลังคลอดที่มีอาการซึมเศร้า เช่น ร้องไห้โดยไม่มีเหตุผลร้อยละ 50-70 มักจะเป็นช่วง 3-4 วันหลังคลอด ส่วนใหญ่เป็นไม่เกิน 10 วันก็หายไปได้เอง ร้อยละ 3-4 ที่อาการซึมเศร้าไม่หายไป หรือมีอาการรุนแรง จนกระทบกระเทือนต่อชีวิตประจำวัน หรือคิดฆ่าตัวตาย ควรปรึกษาจิตแพทย์